bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 70,784.97 2.66%
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,562.37 1.58%
bnb
BNB (BNB) $ 581.34 1.63%
solana
Solana (SOL) $ 187.28 1.66%
xrp
XRP (XRP) $ 0.626724 2.27%
cardano
Cardano (ADA) $ 0.651011 0.09%
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.220049 19.40%

ABD’nin Dijital Dolar İkilemi

Erkan Öz abd

ABD merkez bankası FED, Çarşamba günü yayımladığı yeni bir raporda dijital paraların gelecekte doların hakimiyetine karşı bir tehdit olabileceğini belirtti.

FED, “ABD Dolarının Uluslararası Rolü” başlıklı raporda, doların dünyadaki baskın statüsünü kısa vadede kaybetmesini beklemediğini ancak uzun vadede Avrupa Birliği, ‘yükselen güç Çin’ ve ‘dijital paralar’ın dolara zorluk çıkarabileceğini kaydetti.

Evet ABD, “dolar kısa vadede hakimiyetini kaybetmeyecek” diyor ama aslında ormanda karanlıkta ıslık çalarak dolaşan küçük bir çocuk gibi davranıyor. Aklınca kendi korkusunu bastırmaya çalışıyor. Doların dünya merkez bankaları rezervleri içindeki payı son 20 yılda %72’den %60’ların altına düştü.

ABD vb. sınırsız fiat para savunucusu merkez bankaları o kadar güçsüz ki kendilerine tehdit olan ‘kriptopara’ların adını bile söylemeye korkuyorlar. Raporda dijital para denilen şey aslında bildiğiniz kriptopara. Bunlar blockchain üzerinde çalışan parasal varlıklar. Bağımsız kriptoparalardan en önemli farkları merkezi kontrole sahip blockchainlerde olmaları ve tabi sınırsız üretilmeleri.

ABD için tehditler Avrupa, Çin ve Bitcoin vb. bağımsız kriptoparalardan geliyor. Avrupa ve özellikle Çin kendi kripto merkez bankası paraları ile Bitcoin’e karşı hareket etmek istiyor.

Çin’in Zaten demokrasi diye bir derdi yok. Kendi para birimi yuanı Mart 2018’de fiilen altına bağladı. Şimdi bunu da dijital yani kripto yuana çevirecek. Böylece merkezi bir blokchain üzerinde tamamen arzı Pekin’in kontrolünde olan bir kripto-altın-yuan hem Bitcoine hem de dolara karşı Çin’in en büyük kozu olacak. Ülkede demokrasi olmadığı için halkın ne istediği önemli değil.

Avrupa ise geleneksel aşırı regülasyon yaklaşımı ile kriptoparaları olabildiğince sınırlama peşinde. Onlar da bir dijital yani kripto euro üzerinde çalışıyor. Muhtemelen nihai amaçları dijital euro ile bağımsız kriptoparaları tamamen yasaklamasalar da büyük ölçüde bastırmak.

Kendi kripto merkez bankası paraları olan ülkeler nokta atışı para politikası da uygulayabilecek. Bu ülkeler, parasal genişleme yaptığında parayı istediği coğrafyaya, toplum kesimine ya da ekonomik sektöre yönlendirebilir. Teşviklerin harcanması için sektör ya da zaman sınırlaması getirebilir. Örneğin Türkiye 2018 döviz şokunu atlatmak için bütün ülkeye krediler yolladı. Ancak krediyi alan patronların çoğu yatırım yapmak yerine arabasını, yatını, katını vs yeniledi. Oysa kripto ve programlanabilir bir TL olsaydı verilen teşviklerin örneğin üç ay içinde belirli yatırım malzemelerinde harcanması şartı getirilebilirdi. Verilen süre ve sektörel sınırlamalara uyulmadığında para bir anda hesaptan buharlaşırdı.

Çin ve Avrupa’nın merkezi blokchain üzerinde kendi kriptoparalarını tercih etmelerinin bir önemli sebebi daha var. ABD kafası kızdığında klasik dijital sistem üzerinde çalışan mevcut doları hedef aldığı ülkeye yasaklayabiliyor. Düşman ülkenin para birimini de sistemden atabiliyor. Oysa blokchain üzerinde çalışan bir parayı ABD kapatamaz. Çin ve Avrupa bu avantajı da değerlendirmek istiyor.

ABD ise ciddi bir ikilem yaşıyor. Dünyanın en demokratik, aşırı regülasyonlara ve özgürlüklerin kısıtlanmasına en çok tepki verecek halk topluluğuna sahip. Bitcoin’i ve bağımsız kriptoparaları kapatmak zaten teknik olarak mümkün değil. 46 milyon Amerikalı şimdiden kriptopara kullanıyor. Ülkede bu alanda hem bireysel hem kurumsal anlamda giderek artan yoğun bir talep var.

ABD klasik kağıt (ya da bankalardaki anlamı ile dijital) doları terk edip kripto bir dolar çıkarırsa, kriptoparaları daha da özendirmiş olacak. Halk derhal aynı mekanizma ile çalışan iki para türü arasındaki farkları anlayacak. Bağımsız kripto paraların seneler içerisinde kriptodolardan çok daha fazla getiri sağladığını genel olarak görecek.

Bir kriptopara yatırımcısı önce projenin token ekonomisine bakar. Yatırımcı kripto-dolara baktığında sadece 8300 ton altın rezervine yani 490 milyar dolarlık varlığa karşılık şimdiden 8,5 trilyon dolarlık kriptopara üretildiğini, üstelik bunun 7,5 trilyon dolarlık kısmının 200 yıllık maceranın son 10 yılında piyasaya sürüldüğünü görecek! Hele bir de bu kripto-doların herhangi bir sınırının da olmadığını ve daha trilyonlarcasının da basılabileceğini okuduğunda yüzünün halini bir düşünün. Artık o yatırımcıya kimse o kripto-doları satın aldıramaz.

ABD, kriptoparaları teknik olarak kapatamaz. Demokrasi ve seçimler varken, özgürlük geleneği güçlü iken, halkın talebini de göz ardı edemez. Ama Çin ve Avrupa kendi merkez bankası kriptoparalarını geliştirirken doları teknolojik olarak geride de bırakamaz. Nokta atışı para politikalarını başka ülkeler uygulayıp avantaj kazanırken ABD bu gelişmeden de geri kalamaz.

İşte bu ikilemlerden dolayı dünyanın en gelişmiş teknolojilerine ev sahipliği yapan ABD, bir türlü merkez bankası kripto-dijital paralarında öncü konuma geçemiyor. Ancak zamanla ABD de ‘dijital’ dedikleri o kripto-dolara mutlaka geçecek. Muhtemelen kripto-dijital dolar ağırlıklı olarak ödemelerde kullanılırken, bağımsız kriptovarlıklar tasarruf ve ileri finansal hizmetlerde değerlendirilecek. Akıllı ve özgürlükçü bir ülke için en iyi formül de zaten kendi dijital-kripto parası ile bağımsız kriptoparaları birlikte kullanmak olacaktır.

Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.

btchaber bh logo

Erkan Öz

Erkan Öz, Siyaset Bilimi ve Gazetecilik eğitimi almasının ardından İHA’da habercilik hayatına başladı. Daha sonra aralarında the Wall Street Journal, Dow Jones Newswires, Al Jazeera ve DHA’nın da bulunduğu ulusal ve uluslararası yayın organlarında teknolojinin dünya ekonomisi üzerinde yaptığı etkileri inceleyen çalışmaları ile tanındı.
https://www.btchaber.com/





Blokzincirin ve kripto paraların, geleceği nasıl değiştireceğini bugünden öğrenin.
btch x banner
btch youtube banner
Bağlantıyı kopyala