Klasik piyasalarda borsa yatırım fonları yani ETF’ler yatırım yaptıkları varlıkları gerçekten satın alır. ETF’ler bu varlıkları içeren fona dayalı hisse senetlerini klasik borsalarda satar. Böylece yatırımcı söz konusu varlık ile uğraşmadan kendi alışık olduğu kolay ve hızlı yöntem ile borsada alım satım yapar. ETF, Türevlerin aksine varlığı gerçekten satın aldığı için varlık fiyatının uzun vadede yükselmesi adına da olumlu sayılır.
Klasik finansın dünya lideri ABD uzun süredir bir Bitcoin ETF’ine direniyor. Ülkenin sermaye piyasaları denetim kuruluşu SEC daha önce çeşitli firmaların yaptığı Bitcoin ETF’i başvurularını değerlendirmek için hukuken mümkün olan maksimum süreyi kullandı ve sonunda hepsini reddetti.
SEC’nin Bitcoin ETF başvurularını geri çevirirken sunduğu gerekçeler ise şöyleydi:
1- Aşırı fiyat dalgalanmaları yani volatilite
2- Bitcoin ticaretinin %75’inin ABD dışında hukuki denetim olmayan borsalarda gerçekleşmesi, dolayısıyla manipülasyona açık olması
2020-2021 Yükseliş sezonunda ise birçok değişim yaşandı. MicroStrategy, PayPal, Twitter-Square ve Tesla vb. dünya devi şirketler ya Bitcoin hizmeti sunmaya başladı ya da doğrudan Bitcoin aldı ve bilançosuna koydu. Ray Dalio, Stanley Druckenmiller, Bill Miller vb. ünlü yatırımcılar Bitcoin aldıklarını açıkladı. Fidelity, Ark Investment ve Guggenheim vb. varlık yönetim devleri ya Bitcoin aldı ya da müşterilerine tavsiye etti.
Elbette kurumsal yatırımcıların piyasaya akın etmesi Bitcoin’de volatiliteyi bir miktar düşürmüştü. 2017-2018 yükseliş sezonunda %35-40’lara varan beş düzeltme olmuştu. 2020-2021 Sezonunda ise bu düzeltmeler %20-30 bandında gerçekleşiyordu. Ancak Nisan-Mayıs döneminde başlayan son düzeltme günlük kapanışlar itibari ile %40‘ları aştı. SEC Bu tabloyu volatilite açısından bir iyileşme olarak değerlendirir mi göreceğiz.
2020-21 Sezonunda bir başka önemli gelişme ise ABD’nin kanunlara en çok dikkat eden borsası Coinbase’in klasik piyasalarda (Nasdaq) işlem görmeye başlaması oldu. Coinbase halen yaklaşık 50 milyar dolar piyasa değeri ile dünyanın en ünlü teknoloji borsası‘nda yer alıyor. Bu durumda Amerikan otoriteleri Coinbase vb. kendi topraklarında son derece sıkı hukuki denetim altında faaliyet gösteren kriptopara borsalarında oluşan Bitcoin fiyatlarını ETF için kullanabilir. Ayrıca yine ABD’li türev borsalarında da Bitcoin işlem hacmi kat kat artış gösterdi.
ETF onayını olumlu etkileyecek bir başka gelişme de Gary Gensler’in SEC Başkanlığına getirilmesi oldu. Gensler kriptoparaları çok iyi bilen daha önce blockchain kriptoparalar hakkında üniversitelerde özel dersler vermiş bir isim. Gensler, kriptoparaları iyi bildiği için sektörün taleplerini daha olumlu bir bakış açısıyla ele alabilir.
ABD’de bir Bitcoin ETF’inin devreye girmesi için belki de en olumlu hamle ise Kanada’dan geldi. En prestijli piyasalarından birine sahip olan Kanada, Şubat ayında dünyanın ilk Bitcoin ETF’ini Toronto Borsası’nda yatırımcılara sundu. Bu Bitcoin ETF’inin gördüğü büyük ilginin ardından diğer Bitcoin ETF’leri hatta Nisan ayında Ethereum ETF’leri geldi. Amerikalı bazı yatırımcıların da Kanada’da işlem gören bu yeni ürünlere erişim imkanı var.
Eski başvurular reddedilmiş olsa da halen 10 civarı yeni Bitcoin ETF’i başvurusu SEC’nin kararını bekliyor. Bunların arasında en eski olan VanEck-CBOE başvurusu. SEC bir ETF başvurusunu en fazla 240 gün içinde karara bağlamak zorunda.
CBOE yani Chicago Opsiyon Borsası VanEck Bitcoin ETF’ini listelemek istediğini Mart başında SEC’ye iletti. SEC’nin başvuruyu incelemeye aldığını duyurduktan sonra karar için ilk 45 günlük süresi 3 Mayıs’ta doluyordu. Ancak kurum, 28 Nisan’da başvuru hakkında kararı erteledi ve ikinci bir 45 günlük süre daha aldı. Böylece SEC VanEck Bitcoin ETF’i kararını en fazla 17 Haziran’a kadar ertelemiş oldu.
15 Haziran‘da düzenlenecek Fed faiz toplantısı ve 17 Haziran ETF kararı yatırımcıların dikkatle izlemesi gereken bir dönem. Olumsuz açıklamalar piyasalarda satışlara neden olabilir. Elbette tam tersi durumda da alımlar gelir. SEC’nin bir karar için 17 Haziran’a yani son güne kadar beklemek zorunda olmadığı da unutulmamalı.
SEC Oyalama taktiğini sürdürürse 90+60 gün şeklinde 2 ek süreyi daha devreye sokabiliyor. 90 gün ETF başvurusunun kendini savunması ve 60 gün de ek değerlendirme ihtiyacı için kullanılabiliyor. Yani mevcut en eski Bitcoin ETF’i başvurusunun onay ya da red süreci Kasım ayı ortalarına kadar uzayabilir.
Belki ABD kripto varlıklar hakkında yeni bazı hukuki düzenlemeler getirdikten sonra Bitcoin ETF’lerine daha olumlu bakacak. Bu düzenlemelerin gelmesinden korkmamak gerek. Çünkü ETF vb. süreçleri de hızlandıracaktır. ABD regülasyonu ardından olumlu Bitcoin ETF kararı Kasım’dan önce gerçekleşirse elbette ekstra ve kuvvetli bir alım dalgası oluşturması da sürpriz olmaz.
