bitcoin
Bitcoin (BTC) $ 70,483.88 0.47%
ethereum
Ethereum (ETH) $ 3,577.57 0.04%
bnb
BNB (BNB) $ 583.93 1.00%
solana
Solana (SOL) $ 184.54 1.51%
xrp
XRP (XRP) $ 0.620395 0.22%
cardano
Cardano (ADA) $ 0.649195 1.38%
dogecoin
Dogecoin (DOGE) $ 0.219806 17.50%

Avrupa Birliği’nde Kripto Varlık Piyasalarını Düzenlemek Üzere Hazırlanan Kanun Tasarısı – 2

court hammer and books judgment and law concept

24 Eylül 2020’de Avrupa Birliği’nde etki doğurmak üzere “Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council on Markets in Crypto-assets, and amending Directive (EU) 2019/1937” (“Teklif”) yayımlanmıştır [1] ve bu bağlamda kripto varlık piyasasının düzenlenmesi amaçlanmıştır. Bugünkü yazımızda söz konusu Teklif’e ilişkin ilk yazımızda yapmış olduğumuz genel değerlendirmelerin ötesine geçerek Teklif kapsamında kripto varlık kavramının ne şekilde ele alındığı incelenecektir.

Teklif kapsamında crypto-asset yani kripto varlıklar için “catch-all” olarak da ifade edilen kapsayıcı ve bütünleyici bir tanıma yer verilmiştir. Buna göre,

Crypto-asset (kripto varlık):distributed ledger technology (“DLT”) veya benzer teknoloji kullanılarak elektronik olarak aktarılabilen ve saklanabilen değer veya hakların dijital bir temsili”

olarak tanımlanmıştır [2]. Bu doğrultuda, diğer özel tanımlara girmeyen her türlü kripto varlığın Teklif kapsamında değerlendirilmesi ve dolayısıyla bunlara ilişkin sunulacak hizmetlerin düzenlenmesi beklenmektedir.

Teklif’te genel kripto varlık tanımı yanında özel olarak düzenlenen üç kripto varlık türü bulunmaktadır: (i) asset-referenced token yani varlık temelli token, (ii) e-money token yani e-para token, ve (iii) utility token yani kullanım tokenı. Teklif’te, bu tanımlar aşağıdaki şekilde ifade edilmektedir:

  • Asset-referenced token (varlık temelli token) (“ART”): birkaç itibari para biriminin, bir veya birkaç emtianın (varlığın) veya bir veya birkaç kripto varlığın veya bunların bir kombinasyonunun değerine atıfta bulunarak sabit bir değeri sürdürme iddiasında olan kripto varlıklardır [3];
  • E-money token (e-para token): Ana amacı bir değişim aracı olarak kullanılmak olan ve yasal bir para birimi olan itibari para biriminin değerine atıfta bulunarak sabit bir değeri sürdürme iddiasında olan kripto varlıklardır [4];
  • Utility token (kullanım tokenı): bir ürün veya hizmete dijital erişim sağlamayı amaçlayan, DLT’de bulunan ve yalnızca o tokenı veren kuruluş tarafından kabul edilen kripto varlıklardır [5].

Teklif’te ayrıca significant asset-referenced token (önemli varlık temelli token) ve significant e-money token (önemli e-para token) tanımlarına yer verilmektedir. Buna göre EBA (European Banking Authority, Avrupa Bankacılık Otoritesi), Teklif’te gösterilen bazı kriterlere göre, bir varlık temelli token veya e-para tokenın significant yani önemli olup olmadığına karar verebilecektir [6].

Bir tokenın significant yani önemli olarak nitelendirilmesi durumunda, diğer farklılıkların yanında, ilgili tokenlara ilişkin bazı denetleme faaliyetleri yerel yetkili kuruluşlar yerine EBA tarafından gerçekleştirilecek [7], token ihraççısının ek bazı yükümlülüklere uyması gerekecektir. ART’lerin veya e-money tokenların significant yani önemli nitelikte olup olmadığının belirlenmesinde, bazı kriterler belirlenmiş [8] ve Teklif’te bu kriterlerin alt limitlerine yer verilmiştir [9]. Bir ART’nin significant yani önemli olarak nitelendirilebilmesi için aşağıda sayılan değerlendirme kriterlerinden en az üçünün bulunması gerekmektedir, e-money token için de benzer kıstaslar belirlenmiştir [10]:

  • tokenların destekleyicilerinin müşteri tabanının büyüklüğü (2.000.000 kişiden az olmamak üzere), tokenları çıkaranların veya rezerv varlıkları saklayanlar gibi Teklif’te atıf yapılan üçüncü kişilerin paysahipleri;
  • çıkarılmış tokenların değeri veya uygun düşüyorsa piyasa değeri (1.000.000.000 Euro’dan az olmamak üzere);
  • ART işlemlerinin sayı ve değeri (günde 500.000 işlem veya 100.000.000 Euro’dan az olmamak üzere);
  • ihraç edenin varlık rezervinin büyüklüğü (1.000.000.000 Euro’dan az olmamak üzere);
  • ART kullanılacak Avrupa Birliği üye devletleri sayısı, sınır ötesi ödemeler için ART kullanımı dahil olmak üzere, ART ihraç edenin sınır ötesi faaliyetlerinin önemi ve Teklif’te atıfta bulunulan üçüncü kişi kuruluşlarının kurulduğu üye devletlerin sayısı ve havale (7’den az olmamak üzere);
  • finansal sistemle bağlantılılık.

avrupa birliginde kripto varlik piyasalarini duzenlemek uzere hazirlanan kanun tasarisi 2 2Security tokenlar, Teklif’in kapsamında değildir [11]. “Financial instruments” olarak tanımlanan finansal araçlar MiFID kapsamında tanımlanmaktadır ve bu tanımdan yola çıkarak üye ülkeler farklı finansal araç ve sermaye piyasası aracı tanımları yapmaktadır. Buna göre, Teklif’in kabulünü takiben ilgili üye ülkede sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilen tokenlar açısından sermaye piyasası mevzuatına uyma yükümlülüğü devam edecektir.


[1] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1601873352971&uri=CELEX:52020PC0593

[2] Teklif, md. 3.1(3): “crypto-asset’ means a digital representation of value or rights which may be transferred and stored electronically, using distributed ledger technology or similar technology”

[3] Teklif, md. 3.1.3

[4] Teklif, md. 3.1.4

[5] Teklif, md. 3.1.5           Teklif kapsamında sınıflandırma         Teklif kapsamında  olmayan tokenlar

[6] Teklif, md. 39.1

[7] Teklif, md. 39.5

[8] Teklif, md. 39.1, Teklif, md. 50.1

[9] Teklif, md. 39.6

[10] Teklif, md. 39.1

[11] Teklif, md. 2.2.a

Bu makale yatırım tavsiyesi veya önerisi içermemektedir. Her yatırım ve alım satım hareketi risk içerir ve okuyucular karar verirken kendi araştırmalarını yapmalıdır.

btchaber bh logo

Elçin Karatay

Öncelikle teknoloji firmaları için yasal çözümler geliştirmeye odaklanan Solak&Partners Hukuk Bürosu'nun kurucu ortağı.
https://www.btchaber.com





Blokzincirin ve kripto paraların, geleceği nasıl değiştireceğini bugünden öğrenin.
btch x banner
btch youtube banner
Bağlantıyı kopyala