Feci bir yılı geride bırakıyoruz hayırlısıyla. Neresinden tutup da 2020’yi anlatsam bilemiyorum ama geçtiği için minnettarım. Yeni yılda blokzinciri teknolojilerinde neler olabilir, beklentilerim neler, dileklerim neler, yeni yıla birkaç gün kala bunları yazmak istedim sizlere. Falcı olmadığım için burada yazdıklarımı sadece kişisel beklenti ve temennilerim olarak görmenizi ve okumanızı rica ediyorum. Benim yatırım tavsiyeleri ile ilgim olmadığını zaten biliyorsunuz: Ne alıcı ne de satıcıyım ben, sadece blokzinciri girişimcisiyim.
Bu açıdan bakarsak, bitcoin ve ether için ve belki de diğer pek çok altcoin için pırlanta gibi bir yeni yıl bizi bekliyor olabilir. Sırayla beklentilerimi ve temennilerimi yazmaya girişiyorum.
1- Bitcoin
Bildiğiniz gibi, 2020’nin sonlarına yaklaşırken sürekli artan bir bitcoin fiyatıyla karşı karşıyayız. Tabii ki, doğal olarak BTC’de olan her fiyat artışı ile blokzinciri teknolojisi açısından da ilgi ve merak da daha bir yükselişe geçiyor. Bu ikisi birbirinden ayrılmaz bileşik kaplar gibi doğal bir ortaklık. Bitcoin’in değeri arttıkça bu ekosistemde yer alan her şeyin de kıymeti yükseliyor. 2021 sonuna kadar bitcoin’in yükselmesini değil, aslında global rezerv para olan doların düşmesini izleyeceğiz. Bu algının yer değiştirmesi 2021 sonuna kadar gerçekleşmeyebilir, ne var ki tarih bunu bu şekilde yazacak:
“Doların değersizleşmesi sonucunda bitcoin ve ether cüzdanları doldu”.
2- Ethereum
Yeni yılda bence Ether ile BTC arasındaki makas git gide ether lehine azalır. Daha şimdiden bunu görmeye başladık. Yani 2021’de ether fiyatı tahminimce bitcoin’in fiyatından daha hızlı artar. Bunun iki gerekçesi var: Birincisi, BTC arzının talebi karşılamaya yetmeyeceği ve elinde olanların da satmaya yanaşmayacağı bir devreye giriyoruz. Bu dediğim hemen değil ama belki biraz daha yüksek bir dolar seviyesinde yaşanır. Çünkü o nokta, tüm dünya insanlarının, “bir dakika, bu kriptopara denilen şey geçici bir hadise değilmiş” diyecekleri ve gerçeği idrak edecekleri nokta olacaktır.
Bunun psikolojik sınırı artık neresiyse o noktada birdenbire doların ve euro’nun gözden düşeceğini tahmin ediyorum. O sıkışma ile fiyat da çok yükselemeyecek, çünkü elinde olanlar da artık kriptolarını satmak istemeyecekler. İşte o durumda ikinci alternatif olan ether üzerine çekirge sürüsü gibi çökecek olan aç kripto yatırımcısı bulabildiği tüm ether’leri kapış kapış alacaktır. Bir başka önemli olay da, Ethereum 2.0 platformunda yapılan çalışmaların faz faz açılmasıyla bu platform üzerine geliştirme yapan yazılımcıların sayısının artacak olmasıdır. Platform üzerinde ürün geliştirme yapıldıkça hem platforma güven artacak, hem de ether kriptoparası aranır hale gelecektir.
3- Stable-coin’ler:
2021 yılında stable-coin’ler (bu kavrama Türkçe bir karşılık yazmaya bu defa yeltenmeyeceğim) çok daha fazla kullanılır olacaklar. Şu anda bunların varlık sebebi, dolar, TL gibi fiat paralardan bitcoin veya alt-coin’leri satın almak üzere bir dünyadan ötekine geçiş yapmaya yaramaları. Ancak 2021’le beraber, stable-coin’lerin aslında çok geniş bir varlık sınıfı oluşturmakta oldukları idrak edilecektir. Bu varlık sınıfını, bir zaman sonra, “fiat paraya endeksli olanlar, “emtiaya endeksli olanlar”, “menkul kıymete endeksli olanlar” diye ayrıştırmayıp, hepsini aynı türden blokzinciri kontratları olarak algılayacağız.
3.5- Bankalar!
Araya bir yarım not açalım: Bankaların akılları acaba ne zaman başlarına gelecek? FinTech diye bir şeyin arkasına takılmışlar, Neo Banking lisansı filan gibi şeylerden ümit bekliyorlar. Ne o yeni banka lisanslarının ne de elektronik para lisanslarının gelecekte prim yapma şansı yok. Bu tabii ki IMHO, yani kendi mütevazi fikrimce (MÜFİ) böyle. Eğer 20 küsur senelik dijital para deneyimim bana bir şey öğretmişse, o da bu kadar yıkıcı bir yeniliğin (blokzincirinden bahsediyorum) yuvarlanarak büyüyen çığının altında kalmak yerine, bir miktar kar yemeyi kabul edip, o çığla beraber büyümek daha akıllıca olurdu.
Şu anda bankaların yaptığını bir benzetme ile anlatayım: Bir zamanlar her köşe başında internet cafe’ler vardı. Şimdi nerede onlar? İşte böyle geçici işler yapıyor şu anda bankalar. Oysa finansal kavramlar tamamen kaymış durumda; bu gerçeği kavramak yerine, olanları görmezden gelme çabası bir yerde sanırım duvara toslayacaktır.
4- NFT’ler
Blokzinciri dünyasının göbeğinde işler yapmakta olan bir arkadaşım geçenlerde bana şöyle söyledi: “2021 NFT’lerin yılı olacak, ortamda böyle bir laf var”. Yani 2020 nasıl Ethereum platformu üzerinde işleyen DeFi’lerin yılı olduysa, gelecek sene de NFT’lerin yılı olacakmış.
Buna inanmam çok zor değil: Daha önce yine bu sütunlarda bir NFT yazısı kaleme almıştım. (https://www.btchaber.com/tekil-tokinlar-tek-tok-non-fungible-tokens/)
NFT’lerin ne olduğunu merak edenler o yazımdan ya da yine BTC Haber’de bu konuda yazı yazmış olan diğer arkadaşlarımın yazılarına baş vurabilirler.
Tek-tok’ların, yani NFT’lerin 2021 yılında sanat eserlerinden müzik eserlerine atlama yapacağını sanıyorum. Oradan zaten olay çok büyür gider. Özgün eserlerinin satışından ya da temsilinden (aslında kopyalama, dağıtma ve temsil demek lazım) hayatını kazanan insanlara birileri tek-tok’ları anlatmış olacaktır 2021 yılında. İşte bu bilgi ile, örneğin çizer arkadaşlar milletle sosyal medya üzerinde lose-lose bir savaşa girmek yerine, hesap olarak takip edilebilen tek-tok’lara yatırım yapmayı düşüneceklerdir. Tek-tok’lar pratik ve kolay kullanılabilir hale gelince artık ondan sonra olay çorap söküğü gibi gider.
5- Security tokınları
Bu tokınlar, yani menkul kıymetlere endeksli olan veya kendileri menkul kıymet kategorisinde olan tokınlar, gelecek yıl daha da önemli hale gelecekler. Bir defa bunlarla 3. maddede yazdığım gibi NFT’ler ve stable-coin’ler arasındaki farklar gitgide erimeye başlayacak. Ancak, yine de bunların özel bir durumu var: Hisse senedi, ya da paylaşımlı arsa, ev gibi yatırım araçlarına topluca ortak olunabilmesini sağladıkları anlaşılınca security tokınlarla ilgili devletlere baskı yapılmaya başlanacak. Bu durumda da, (bakınız 7. madde) düzenleme yapan kurumlara bu tokınlar üzerinde karar verme ve bunları hukuki kılma baskısı artacak.
6. Diğer alternatifler:
Avalanche bakalım 2021’de gözde platform olmayı başarabilecek mi? Bu konuda zarlar halen havada kabul ediyorum. Eğer Ethereum’a rakip olma inadını sürdürürlerse zarların düşeş gelme ihtimalini düşük görüyorum, ama doğru bi rhamle olarak Ethereum’un ERC standardına köprü oluşturmaya başlamışlar. (Bakınız:https://medium.com/avalabs/road-to-the-avalanche-ethereum-bridge-3b4dbe8993dd )
Cardano da (Ethereum platformunun programlama dili olan) Solidity uyumlu hale gelmeye doğru bir adım attı. Yeni yılda da Cardano (ADA) gibi başka coin’ler de kendilerini Ethereum platformuna yaklaştırırlarsa ilginç şeyler olabilir.
(Bu haberin linki: https://cointelegraph.com/news/cardano-to-open-up-to-ethereum-solidity-devs-with-new-initiative)
7- Acaba 2021 düzenlemeler yılı mı olacak?
2021’in blokzincirinde devrimin kapısının açılacağı yıl olmaya aday olduğunu söyleyebilirim, zaten buraya kadar yazmış olduğum örneklerden bunu hissetmişsinizdir. İşte tüm bu maddelerin ışığında, devletlerde düzenlemelerden sorumlu olan kuruluşlara alttan ve üstten baskı ve tazyik artacaktır. Sonuçta 2021 değilse de, muhtemelen 2022 yılı düzenlemelerin yoğun olarak hayatımıza gireceği yıl olabilir.
